O le saogalemu ua le toe avea ma se filifiliga, ae o se kosi mana'omia mo so'o se fa'atekonolosi Initaneti. HTTP, HTTPS, SSL, TLS - E te malamalama lelei i mea o loʻo tupu i tua o vaaiga? I totonu o lenei tusiga, o le a matou faʻamatalaina le autu autu o fesoʻotaʻiga faʻaonaponei faʻailoga faʻaonaponei i se auala masani ma faʻapolofesa, ma fesoasoani ia te oe ia malamalama i mea lilo "i tua o loka" ma se siata faʻataʻitaʻiga vaʻaia.
Aisea ua "le saogalemu" le HTTP? --- Folasaga
Manatua lena lapataiga browser masani?
"O lau feso'ota'iga e le'o faalilolilo."
O le taimi lava e le faʻaogaina ai e le upega tafaʻilagi le HTTPS, o faʻamatalaga uma a le tagata faʻaoga o loʻo faʻasalalau i luga o le upega tafaʻilagi i tusitusiga manino. O au upega tafa'ilagi, numera kata faletupe, ma e o'o lava i talanoaga patino e mafai ona pu'eina uma e se tagata ta'avale lelei. O le mafuaʻaga o lenei mea o le HTTP le leai o faʻamatalaga.
E fa'apefea la ona fa'atagaina e le HTTPS, ma le "leoleo faitoto'a" i tua atu, TLS, fa'amaumauga e feoa'i saogalemu i luga o le Initaneti? Sei o tatou vaevaeina i lalo i lea vaega ma lea vaega.
HTTPS = HTTP + TLS/SSL --- Fausia ma Manatu Autu
1. O le a le HTTPS i le mea moni?
HTTPS (HyperText Transfer Protocol Secure) = HTTP + Encryption layer (TLS/SSL)
○ HTTP: O lenei e nafa ma le felauaiga o faʻamatalaga, ae o mea o loʻo vaʻaia i tusitusiga manino
○ TLS/SSL: Tuuina atu se "loka i luga o faʻamatalaga" mo fesoʻotaʻiga HTTP, faʻaliliuina faʻamaumauga i se paso e naʻo le tagata e auina atu ma le tagata e taliaina e mafai ona foia.
Ata 1: HTTP vs HTTPS tafega faʻamatalaga.
"Loka" i totonu o le pusa tuatusi tuatusi o le TLS/SSL fu'a saogalemu.
2. O le a le sootaga i le va o TLS ma SSL?
○ SSL (Secure Sockets Layer): O le fa'ata'ita'iga fa'ata'ita'i muamua, lea na maua e iai ni fa'afitauli matuia.
○ TLS (Transport Layer Security): Le sui i le SSL, TLS 1.2 ma le TLS 1.3 sili atu ona maualuga, lea e ofoina atu le faʻaleleia atili o le saogalemu ma le faʻatinoga.
O nei aso, "SSL certificates" ua naʻo le faʻatinoina o le TLS protocol, naʻo le taʻua o faʻaopoopoga.
Le loloto i totonu o le TLS: Le Cryptographic Magic Behind HTTPS
1. Ua uma ona foia le tafe o le faatalofa
O le fa'avae o feso'ota'iga saogalemu TLS o le siva lululima i le taimi fa'atulagaina. Se'i o tatou ta'oto'oto i lalo le fa'agasologa masani TLS fa'atalofa:
Ata 2: O se tafega masani a le TLS limalima.
1️⃣ Seti So'oga TCP
O se tagata o tausia (fa'ata'ita'iga, se su'esu'ega) e amataina se feso'ota'iga TCP i le server (taulaga masani 443).
2️⃣ TLS Lō'ōlima Vaega
○ Client Talofa: O le browser e auina atu le TLS version, cipher, ma numera faʻafuaseʻi faʻatasi ma le Server Name Indication (SNI), lea e taʻu atu ai i le server le igoa talimalo e manaʻo e maua (faʻatagaina le faʻasoa IP i le tele o nofoaga).
○ Server Hello & Certificate Issue: E filifilia e le server le TLS ma le cipher talafeagai, ma toe faafoi atu lana tusi faamaonia (faatasi ai ma ki lautele) ma numera faʻafuaseʻi.
○ Fa'amaoniaga o tusipasi: E fa'amaonia e le su'esu'e le filifili o le tusipasi a le server e o'o atu lava i le a'a fa'atuatuaina CA e fa'amautinoa ai e le'i faafoligaina.
○ Fausia ki Premaster: E gaosia e le browser se ki premaster, faʻapipiʻi i le ki lautele a le server, ma auina atu i le server.
○ Fa'ato'a fa'atalofa: O itu uma e lua e lafo fe'au "Fa'auma" i le tasi ma le isi ma ulufale i le vaega fa'ailoga fa'amatalaga.
3️⃣ Saogalemu Fa'aliliuga Fa'amatalaga
O fa'amaumauga uma a le au'aunaga o lo'o fa'ailoga fa'ailoga ma le ki fa'atalanoaina lelei, e tusa lava pe fa'alavelave i le ogatotonu, ua na'o se fa'aputuga o le "code garbled".
4️⃣ Toe Fa'aaogā Fa'atasi
E toe lagolagoina e le TLS le Sauniga, lea e mafai ona fa'aleleia atili ai le fa'atinoga e ala i le fa'ataga o le tagata lava lea e tasi e fa'ase'e le lululima fiu.
Fa'ailoga fa'ailoga (e pei o le RSA) e malupuipuia ae tuai. Fa'ailoga fa'atusa e vave ae o le fa'asoa autu e faigata. O lo'o fa'aogaina e le TLS se ta'iala "lua-laasaga" muamua o se fa'afesuia'iga fa'amautu fa'amautu fa'atasi ma se faiga fa'atusa e fa'asolo lelei ai fa'amatalaga.
2. Algorithm evolution ma le faʻaleleia atili o le saogalemu
RSA ma Diffie-Hellman
○ RSA
Na muamua fa'aaoga lautele i le TLS lululima e fa'asoa fa'amautu ai ki o le sauniga. E fa'atupuina e le kalani se ki o le sauniga, fa'ailogaina i le ki fa'alaua'itele a le server, ma auina atu ina ia na'o le server e mafai ona fa'apala.
○ Diffie-Hellman (DH/ECDH)
E tusa ai ma le TLS 1.3, ua le toe fa'aogaina le RSA mo fefa'ataua'iga autu mo le sili atu ona malupuipuia DH/ECDH algorithms e lagolagoina le fa'alilolilo i luma (PFS). E tusa lava pe le'o le ki patino, e le mafai lava ona tatalaina fa'amaumauga fa'asolopito.
TLS version | Algoritm Fetufaaiga autu | Saogalemu |
TLS 1.2 | RSA/DH/ECDH | Maualuga |
TLS 1.3 | na'o le DH/ECDH | Sili Maualuga |
Fautuaga Fa'ata'ita'i e tatau i Foma'i Feso'ota'i ona fa'atonu
○ Fa'amuamua le fa'aleleia i le TLS 1.3 mo fa'amatalaga vave ma sili atu ona malupuipuia.
○ Faʻaaga faʻamalosi sifiri (AES-GCM, ChaCha20, ma isi) ma faʻamalo le vaivai algorithms ma faʻamautu le saogalemu (SSLv3, TLS 1.0);
○ Fa'atulaga le HSTS, OCSP Stapling, ma isi e fa'aleleia atili ai le puipuiga o le HTTPS;
○ Fa'afou pea ma toe iloilo le filifili o tusi faamaonia ina ia mautinoa le fa'amaoni ma le fa'amaoni o le filifili fa'alagolago.
Fa'ai'uga & Mafaufauga: E saogalemu moni lau pisinisi?
Mai le faʻamatalaga HTTP i le HTTPS faʻailoga atoa, o manaʻoga mo le saogalemu ua tulaʻi mai i tua o faʻaleleia uma. I le avea ai ma maatulimanu o fesoʻotaʻiga faʻailoga i fesoʻotaʻiga faʻaonaponei, o loʻo faʻaleleia pea e le TLS ia lava e faʻafetaui ai le faʻalavelave faʻalavelave osofaʻiga siosiomaga.
Ua fa'aogaina e lau pisinisi le HTTPS? E fetaui lau fa'atulagaga crypto ma faiga sili ona lelei o alamanuia?
Taimi meli: Iul-22-2025